ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဆးေသာက္လို႔ရပါသလား

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဆးေသာက္လို႔ရပါသလား

ဒီေမးခြန္းကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တိုင္း သိလိုၾကပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္မွတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ဟာ အခ်ိန္အခါမေရြး၊ ေနရာေဒသမေရြး နာမက်န္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ေဆးေသာက္တာဟာ ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အားလံုးက သိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ဟာ တျခားလူေတြေသာက္သလို ေသာက္လို႔မရပါဘူး။ မိခင္ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆး ေတြရဲ့ေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္းကို ကေလးကအၿမဲလိုလို ခံစားေနရတတ္ပါသည္။ လူႀကီးေတြထက္စာရင္ ကေလးမ်ားက ေဆးရဲ့ ဒါဏ္ကို ပိုခံရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မျဖစ္မေနေသာက္ရမယ့္ ေဆးတစ္ခ်ိဳ႕ကလြဲရင္ ေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေရွာင္ထားတာဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

.


ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေခါင္းကိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလို ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ ရင္ပူတာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမွာ စဥ္းစားသင့္တာက ေရာဂါ လကၡဏာေတြကို ေအာင့္အင္း သည္းခံ ၿပီးေနမလား၊ စိတ္ခ်ရတဲ့ OTC ေဆးေတြကို ေရြးမလား။ ဒါက အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ မိခင္ေသာက္လိုက္ တဲ့ေဆးေတြဟာ ခ်က္ႀကိဳးကေနတဆင့္ ကေလးဆီကိုေရာက္ၿပီး ျပႆနာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မိခင္ဆီမွာ ေခ်ဖ်က္ ၿပီးသြားတဲ့ေဆးေတြရဲ့ အရြယ္အစားဟာ အရမ္းေသးငယ္သြားပါတယ္။ ဒီေဆးမႈန္ေလးေတြဟာ ကေလးေတြအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ အာဟာရမ်ားနဲ႔အတူ အခ်င္းကိုျဖတ္ၿပီး ကေလးရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီေဆးေတြဟာ ကေလးအေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ေဆးရဲ့ ျပင္းအားအေပၚမူတည္သလို ကိုယ္ဝန္လ အႏုအရင့္ေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။

.

ေဆးေၾကာင့္ကေလးအေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလဲဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ရဲ့ ကာလ (၃)ခု ေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ကြဲျပားေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြဟာ ကိုယ္ဝန္သက္ ပထမ(၃)လကို ထိခိုက္ေစေပမယ့္ ဒုတိယ(၃)လ၊ တတိယ(၃)လ ကာလေတြအတြက္ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးလို႔ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ေဆး တစ္ခုကို သံုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္သက္တမ္းကိုပါ ထည့္တြက္ရပါတယ္။ ပထမ(၃)လမွာ ေသာက္တဲ့ေဆးေတြဟာ ကေလးအေပၚမွာေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးစအရြယ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆးေတြဟာ ကေလးရဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြျဖစ္လာႏိုင္သလို ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရတဲ့အထိေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

.

ဒုတိယ(၃)လ ကိုယ္ဝန္သက္ (၆)လ အတြင္းမွာ ေသာက္လိုက္တဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ ကေလးမွာရွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာအဖြဲ႕အစည္း (Nervous System)ရဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဟန္႔တားႏိုင္သလို ကေလးငယ္ရဲ့ ႀကီးထြားမႈ ကိုလည္း အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ တတိယ(၃)လ ကိုယ္ဝန္သက္ (၉)လ အတြင္းမွာ ေဆးျပင္းေတြ ေသာက္ရင္ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အေျခအေနဆိုးေတြ ဝင္ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ မီးဖြားခါနီး ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆးျပင္းေတြဟာ မီးဖြားၿပီးခ်ိန္အထိလည္း ကေလးဆီမွာ က်န္ခဲ့တတ္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြေၾကာင့္ ေမြးကင္းစကေလးေတြမွာ အသက္႐ႈရခက္တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြကေတာ့ သားအိမ္မွာ သြားၿပီးသက္ေရာက္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြဟာ သားအိမ္ကိုက်ံဳ႕ေစတတ္ၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သားအိမ္ကို က်ယ္ေစပါတယ္။ ဒီလိုေဆးမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ကေလးဆီကို ေသြးအလံုအေလာက္မေလွ်ာက္ျခင္း၊ လမေစ့ဘဲ ကေလးေမြးျခင္း၊ ေမြးခ်ိန္လြန္ၿပီးမွေမြးျခင္းတို႔လို ျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတဲ့ေဆး၊ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတဲ့ အေျခအေနဆိုၿပီးေတာ့ အတိအက် မရွိပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးတစ္မ်ိဳးသံုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ မိခင္ဆီမွာရလာႏိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ကေလး ဆီမွာ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို အၿမဲခ်င့္ခ်ိန္ရပါတယ္။ ကေလးငယ္ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ထိခိုက္ေစတဲ့ ေဆးေတြဆိုရင္ေတာ့ တျခားသင့္ေတာ္မယ့္ နည္းလမ္းကို ေျပာင္းၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ပထမ (၃)လ အတြင္းမွာ ဘာေဆးမွ မေသာက္သင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဘယ္ေဆးကိုမဆို ေသာက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ ေဆးဝါးပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္တဲ့ အပယိက နာမက်န္းမႈေတြအတြက္ ေဆးသံုးရမလား၊ တျခားနည္းလမ္းသံုးမလား ဆိုတာကို ဆက္ၿပီးေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
(၁) ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာေရာ ပံုမွန္အခ်ိန္မ်ိဳးမွာပါ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ အစားအေသာက္ နဲ႔ျပန္ၿပီးထိန္းသင့္ပါတယ္။ အသားအမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ ဝမ္းခ်ဳပ္ေစတဲ့အတြက္ အသီးအရြက္တို႔ကို ဦးစားေပးၿပီး စားသင့္ပါတယ္။ အမွ်င္ဓါတ္ ျြကယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြဟာ ဝမ္းသြားေစပါတယ္။ ေနရာတစ္ခုမွာ အၾကာႀကီးၿငိမ္ထိုင္မေနဘဲ ဟိုဟိုဒီဒီလႈပ္ရွားသြားလာေနသင့္ပါတယ္။ ေရလည္း အမ်ားႀကီးေသာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းနဲ႔မွ မသက္သာရင္ေတာ့ အလြယ္တကူဝယ္သံုးခြင့္ရွိတဲ့ေဆး (Over The Counter-OTC)ကို အသံုးျပဳလို႔ရပါတယ္။ Ispaghula, Methylcellulose, Bran ပါတဲ့ေဆးေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးသံုးႏိုင္ပါတယ္။

.

(၂) အစာမေၾကျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း

ဆိုဒီယမ္ဘိုင္ကာဗြန္နိတ္ (Sodium Bicarbonate) ပါတဲ့ေဆးေတြကို ေသြးစီးေၾကာင္းက စုပ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မေသာက္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ပမာဏအမ်ားႀကီး ေသာက္ရမွာမဟုတ္ေပမယ့္လည္း မျဖစ္မေနေသာက္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ တတ္ကြ်မ္းသူေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။

.

(၃) ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ခါးနာျခင္း

ေခါင္းကိုက္တဲ့အခါ ေခါင္းကို အသာအယာေလးႏွိပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ခါးနာေနရင္လည္း ေတာင့္တင္းေနတဲ့ ျြကက္သားေတြ ေျပေလ်ာ့သြားဖို႔ ခပ္ဆန္႔ဆန္႔ေလး ေနေပးတာ၊ ခပ္ေႏြးေႏြးေရထဲမွာ စိမ္ေပးတာမ်ိဳးကိုသာ အဓိကထားၿပီး လုပ္သင့္ပါတယ္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို မသံုးသင့္ေပမယ့္ အရမ္းဆိုးရြားလို႔ မျဖစ္မေန သံုးရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပါရာစီတေမာ (Paracetamol) ေလာက္ပဲသံုးသင့္ပါတယ္။ Aspirin, Ibuprofen တို႔လိုေဆးမ်ိဳးေတြကေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေနာက္ဆံုးကာလမွာသံုးမိရင္ မီးဖြားခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးေစတဲ့အတြက္ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Aspirinဟာ ေသြးက်ဲေစတဲ့အတြက္ မိခင္မွာေရာ ကေလးမွာပါ ေသြးထြက္လြန္တာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးယူမယ့္ အစီအစဥ္ရွိတဲ့မိခင္ေလာင္းေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ (၃)လရွိတဲ့ မိခင္ေတြအေနနဲ႔ ေဆးေတြကိုႀကိဳေရွာင္ထားတာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

.

(၄) ဓါတ္မတည့္မႈ

ဘာ့ေၾကာင့္ ဓါတ္မတည့္မႈျဖစ္ရတာလဲ၊ ယားယံရတာလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကို သိရေအာင္ အရင္ဆံုး ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ပန္းဝတ္မႈန္၊ ဘဲေသြး၊ ဖုန္မႈန္႔၊ စူးရွတဲ့အနံ႔ စသည္ျဖင့္ တိတိက်က် သိသြားရင္ သူတို႔နဲ႔ထိေတြ႕မႈမရွိရေအာင္ ေရွာင္လို႔ရသြားပါတယ္။ အေၾကာင္းအရင္းကိုမသိရရင္ေတာ့ (Sodium Cromoglicate) ပါဝင္တဲ့ Nasal Spray သို႔မဟုတ္ Eye Drops ေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္။ Beclomethasone ကဲ့သို႔ Steroids ေဆးေတြဟာသံုးလို႔ရေပမယ့္ ၾကာရွည္ သံုးလို႔မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ ဒီလိုေဆးမ်ိဳးေတြဟာ ေသြးကတဆင့္ ကေလးဆီကိုေရာက္သြားပါတယ္။ ကေလးငယ္ရဲ့ ႀကီးထြားမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ကြ်မ္းက်င္သူေတြထံမွ အႀကံဥာဏ္ရယူၿပီးမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ Cetirizine, Loratidine တို႔ကဲ့သို႔ Antihistamine ေတြကေတာ့ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္မျပည့္စံုေသးတဲ့အတြက္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ တျခားေဆးေတြသံုးလို႔မွ အဆင္မေျပရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး Chlorpheniramine ကိုသံုးႏိုင္ပါတယ္။

.

(၅) ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အေအးမိျခင္း

ဒီလိုေရာဂါ လကၡဏာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ အသံုးျပဳတဲ့ေဆးေတြမွာ ေဆးအမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပါဝင္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးခ်င္းစီဟာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတာဟုတ္၊ မဟုတ္ ေသေသခ်ာခ်ာသိဖို႔က အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ႏွာရည္ေပ်ာ္ေစတဲ့ Pseudoephedrine, Phenylephrine လိုေဆးမ်ိဳးဟာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတယ္ဆိုတာ မေသခ်ာပါဘူး။ ႏွာေခါင္းပိတ္တာကို သက္သာေစခ်င္ရင္ ေရေႏြးေငြ႕႐ႈတဲ့နည္းလမ္းဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ေရေႏြးေငြ႕႐ႈေပးတဲ့အခါ ခြ်ဲေတြက်ဲသြားသလို ခြ်ဲေတြခပ္ထုတ္ရတာလည္း လြယ္ကူသြားပါတယ္။ မိမိေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမွာ Iodide သာပါသြားခဲ့ရင္ ဒီေဆးေတြဟာ ကေလးရဲ့ Thyroid Gland အလုပ္လုပ္တာကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ခြ်ဲမပါတဲ့ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးရင္ အသံုးျပဳတဲ့ Dextromethorphan ကလည္း စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုေပမယ့္ ပမာဏ နည္းနည္းႏွင့္ ခဏတစ္ျဖဳတ္သံုးဖို႔အတြက္ပဲ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္(၃)လ အတြင္းမွာ လံုးဝမေသာက္သင့္ပါဘူး။ လည္ေခ်ာင္းယားတာကို သက္သာေစတဲ့ ငံုေဆး၊ ပ်ားရည္၊ Glycerol ပါဝင္တဲ့ ေဆးရည္ေတြဟာ လည္ေခ်ာင္းအတြင္းမွာ အေပၚယံအလႊာအေနနဲ႔ ဖံုးအုပ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ လည္ေခ်ာင္းယား ၿပီးေခ်ာင္းဆိုးတာကို သက္သာဖို႔အတြက္ ေဘးအကင္းဆံုး နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

.

(၆) ဝမ္းေလွ်ာျခင္း

မိခင္ျဖစ္သူ ဝမ္းအနည္းငယ္သြား႐ံုနဲ႔ေတာ့ ကေလးမွာ ဘာမွ အႏၱရယ္မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရက္ၾကာလာရင္ေတာ့ ေရဓါတ္ေတြဆံုး႐ံုႈးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကိုကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ဓါတ္ဆားရည္တိုက္သင့္ပါတယ္။ ဝမ္းပိတ္သြားဖို႔အတြက္ Probiotics ၊ Kaolin Mixture ပါတာေတြ သံုးလို႔ရပါတယ္။ Loperamide လိုေဆးမ်ိဳးကေတာ့ ေဘးကင္း၊ မကင္း မေသခ်ာတဲ့အတြက္ မသံုးသင့္ပါဘူး။

.

ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္မွာေရာ၊ ေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာပါ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းေသာက္သင့္တာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ (Folic Acid) ပါ။ Folic Acid ဟာ ကေလးငယ္ရဲ့ ေက်ာ႐ိုးဆစ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေစပါတယ္။ အာ႐ံုေၾကာ အဖြဲ႕အစည္း (Nervous System) ကို အကူအညီေပးႏိုင္သလို ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးကြဲျခင္း (Spina Bifida) ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ Folic Acid ကို ေန႔တိုင္းေသာက္ေပးရင္ ႏွာေခါင္းကြဲျခင္း၊ အာေခါင္ကြဲျခင္း တို႔လို ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ မပါလာႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ႏွင့္ ေဆာင္ၿပီး ၁၂ ပတ္ခန္႔ၾကာတဲ့အထိ တေန႔လွ်င္ Folic Acid (၄၀ဝ) မိုက္ခ႐ိုဂရမ္ ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ မိဘႏွစ္ဦးအနက္ တစ္ဦးဦးမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ သားခ်င္းတစ္ဦးဦးမွာ ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးကြဲတာ ျဖစ္ဖူးလွ်င္ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး (၅) မီလီဂရမ္အထိ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ “မလိုအပ္ပါဘဲ ဘာေဆးကိုမွ မေသာက္ပါနဲ႔”။ တိုင္းရင္းေဆး၊ အပင္အႏွံကရတဲ့ ေဆးေတြကလည္း စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးစြဲလို႔မရတဲ့အတြက္ ဘယ္ေဆးကိုပဲေသာက္ေသာက္ ကြ်မ္းက်င္သူတို႔ကို တိုင္ပင္ၿပီးမွသာ ေသာက္သင့္ပါတယ္လို႔ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။

Credits:စရဏမဂၢဇင္း